Zubayr ibn Al-Awwam (رضي الله عنه)

Magaciisa oo buuxa:

 Zubayr ibn Al-Awwam ibn Khuwaylid ibn Asad ibn Abdul-Uzza ibn Qusayy ibn Kilab

 Waxa uu ka soo jeedaa qabiilka Quraysh, gaar ahaan lafta Banu Asad.

Xiriirka uu la leeyahay Nabiga ﷺ:

 Waxa uu ahaa wiilka adeerka Khadijah bint Khuwaylid (xaaska Nabiga ﷺ), taasoo ka dhigtay inuu yahay ilma adeerkeeda.

Waxa kale oo uu ahaa mid kamid ah 10-ka Saxaabi ee loogu bishaareeyay Jannada (Al-Ashara Al-Mubasharoon Bil-Jannah).

Noloshiisa Kahor Islaamka

  Zubayr wuxuu ku dhashay Makka sanadkii 594 miilaadi.

 Waxa uu ahaa nin geesi ah oo ku caan baxay geesinimo iyo dulqaad xataa xilliyadii jaahiliyadda.

Wuxuu ka yimid qoys sharaf leh oo Quraysh ah. Aabihiis Al-Awwam wuxuu dhintay isagoo da’ yar ah, waxaana koriyey adeerkiis.

Qaabkii Uu Ku Islaamay

•  Islaamka Qaatay isagoo Dhallinyaro ah

  Zubayr wuxuu ka mid ahaa dadkii ugu horreeyay ee Islaamka qaatay, isagoo ahaa 15 ama 16 sano jir.

 

Wuxuu diinta qaatay markuu maqlay fariinta Nabiga ﷺ, isagoo ku yiri: 

“Ma jiro wax ka run badan fariinta Nabiga ﷺ.”

• Dhibaatooyinka Quraysh

 Markii uu qaatay Islaamka, Quraysh waxay cadaadis xooggan saareen, gaar ahaan adeerkiis.

 Waxaa mar la sheegay in adeerkiis uu ku duuduubay rooga, dabna ku dul shiday si uu uga dhigto inuu diinta ka laabto. Zubayr wuxuu ugu jawaabay: 

“Waligay diintayda kama noqon doono, xitaa haddii aad i disho.”

Doorarkiisii Islaamka

• Difaacii Nabiga ﷺ

  Zubayr wuxuu ahaa qof si joogto ah ugu hawlan difaaca Nabiga ﷺ iyo muslimiinta, gaar ahaan xilliyadii dhibaatada Quraysh.

 Wuxuu ku caan baxay geesinimo iyo naf-hurnimo aan caadi ahayn.

• Ka Qeybgalka Dagaallada

  Zubayr wuxuu ka mid ahaa geesiyaashii ugu firfircoonaa ee muslimiinta: 

• Dagaalkii Badar: Wuxuu ka mid ahaa ciidankii ugu horreeyay ee guusha u horseeday muslimiinta, isagoo si geesinimo leh ula dagaallamay Quraysh.

• Dagaalkii Uhud: Wuxuu ahaa difaac xoog leh oo ka ilaalinayay Nabiga ﷺ cadaawayaasha.

• Dagaalkii Khandaq iyo Khaybar: Waxaa la tilmaamay inuu marar badan hoggaamin jiray weerarada muhiimka ah ee guulaha keenay.

• Hoggaanka iyo Go'aan Qaadashada

 Wuxuu ahaa hoggaamiye aan ka labalabeyn talada saxda ah, waxaana Nabiga ﷺ mar ku tilmaamay: 

“Qof walba oo nabiyaasha ka dambeeyay wuxuu leeyahay saaxiib aammin ah, saaxiibkayguna waa Zubayr.”

Geesinimadiisii iyo Dhiirranaantiisii

• Naftii Huridda

  Zubayr waxaa si gaar ah loo xusuustaa geesinimadiisa dagaallada iyo sida uu mar walba uga fikiri jiray badbaadinta muslimiinta.

 Waxaa la sheegay inuu ahaa qofkii ugu horreeyay ee ku dagaallama seef Islaamka dartiis.

• Dhaartii Bay'at Ar-Ridwan

 Intii lagu guda jiray Sulux Hudaybiyyah, Zubayr wuxuu ka mid ahaa dadkii Nabiga ﷺ ugu dhaartay inay difaacaan xitaa haddii ay naftooda ku waayaan.

Noloshiisa Intii Kadib Geeridii Nabiga ﷺ

• Xilligii Khulafada Rashidiin

 Zubayr wuxuu ahaa mid ka mid ah dadka ugu dhow Khulafada Rashidiin, gaar ahaan Abu Bakr iyo Umar ibn Al-Khattab.

 Wuxuu ka qeyb qaatay dagaallada lagu ballaarinayay dhulka Islaamka, sida dagaalladii Persia iyo Sham.

• Doorashadii Khaliifka Cusmaan

 Kadib geeridii Umar ibn Al-Khattab, Zubayr wuxuu ka mid ahaa lixda qof ee lagu daray golaha doorashada khaliifka cusub.

• Fitnadii Jamal

 Xilligii khilaafada Ali ibn Abi Talib, Zubayr wuxuu ka mid noqday dhinacyadii isku dhacay intii lagu guda jiray fitnadii Jamal.

Inkasta oo uu markii hore taageersanaa dagaalka, wuxuu ka haray markii uu xasuustay ballan uu Nabiga ﷺ uga digay inay dhacdo khilaaf muslimiinta dhexdooda.

Sida Zubayr ibn Al-Awwam U Dhintay

 Waxaa si xaq darro ah u dilay gacan-ku-dhiigle la yiraahdo Amr ibn Jurmooz xilligii fitnada Jamal, isagoo tukasho ku jira.

  

Dilkiisa wuxuu ka mid ahaa dhacdooyinka murugada leh ee taariikhda Islaamka.

Waxa lagu aasay meel u dhow magaalada Basra ee Ciraaq.

Sifooyinkiisa iyo Waxyaabo Kale oo Muhiim Ah

• Difaaca Nabiga ﷺ

  Wuxuu ahaa difaac geesi ah oo si gaar ah Nabiga ﷺ ugu naf huray.

• Deeqsinimada iyo Daacadnimada

  Zubayr wuxuu ahaa qof si joogto ah ugu deeqi jiray muslimiinta, isagoo aan ka walwalin hantida uu haysto.

• Jacaylka Nabiga ﷺ

 Nabiga ﷺ ayaa si gaar ah u jeclaa Zubayr, isagoo ku tilmaamay: 

"Zubayr waa geesiga muslimiinta."

Hadal Caan Ah Oo Laga Yiri

Umar ibn Al-Khattab ayaa yiri: 

"Zubayr wuxuu ahaa difaaca Islaamka, naf-hurid la’antiina ma aanan heli lahayn guulaha aan gaarno."

Zubayr ibn Al-Awwam wuxuu ahaa tusaale kaamil ah oo geesinimo, daacadnimo, iyo iimaan ah.